असोज १o गते, काठमाडौँ ।
बौद्ध दर्शन केन्द्र बौद्ध काठमाडौँको सभा हलमा शिक्षामा बहुभाषा र लिपिको प्रयोग विषयक अन्तर्क्रिया कार्यक्रम लिपिसम्बद्ध संस्थाहरूको प्रमुख वा प्रतिनिधिको उपस्थितिमा शनिबार सम्पन्न भयो।उक्त कार्यक्रममा नेपाल भाषाको रन्जना लिपि, भोट भाषाको सम्भोटा लिपि, सुनुवार भाषासम्बद्ध कोइँच लिपि, मगर अख्खा वा ब्रम्ही लिपिसँग सम्बन्धित संस्थाका प्रमुख वा प्रतिनिधिहरूबाट उल्लेखित लिपिहरूमा भएका गतिवधिका विषयमा प्रस्तुत गरेका थिए।अन्तर्क्रिया कार्यक्रममा देवनागरी लिपि, रोमन लिपि, सङ्गीतमा स्वराङ्कन (नोटेसन), लिपिसम्बन्धी एप निर्माण तथा एनिमेसन कार्यमा सम्बद्ध व्यक्तिहरूको पनि सहभागिता रहेको थियो।कार्यक्रमको सञ्चालन तथा सहजीकरण सुनापति गाउँपालिका निवासी उदय लामाले गर्नुभएको थियो भने सम्बद्ध संस्थाहरूबाट भाषा र लिपिसम्बन्धी गतिविधिको प्रस्तुतिपछि भाषा आयोगका मातृभाषा शिक्षा शाखा प्रमुख डा. लोकबहादुर लोप्चनले वर्तमान सन्दर्भमा औपचारिक र अनौपचारिक शिक्षामा सिकारूको भाषिक सहजता र संज्ञान विकासका लागि एकल माध्यम भाषा र लिपि मात्र उपयुक्त नहुने विचार राख्नुभयो।साथै उहाँले आफ्नो मातृभाषालाई हरेक व्यक्ति र समुदायले पुस्तान्तरण गर्नुपर्ने र विद्यालय शिक्षाको तल्लो तहमा बालबालिकाको घरमा बोलिने मातृभाषाकै जगमा अन्य राष्ट्रिय तथा अन्तर्राष्ट्रिय भाषाहरूलाई सँगसँगै प्रयोग गरी बहुभाषिक माध्यम र लिपि अनुसरण गर्नु उचित विकल्प हो भन्ने निष्कर्ष निकाल्नुभयो।त्यसैगरी शिक्षाविद् प्रा.डा. विद्यानाथ कोइरालाले शिक्षा क्षेत्रमा बहुज्ञान, बहुलिपि, बहुसंस्कृति जोडेर सिकाउन सकिने बताउनुभयो ।उहाँले कसरी एक लिपि र भाषालाई अनेक भाषा र लिपिसँग जोड्दै शिक्षा क्षेत्रमा प्रयोग गर्न सकिन्छ भन्ने पक्षलाई उदाहरणसहित प्रस्ट पार्नुभयो । अङ्ग्रेजी भाषाको जे (j) अक्षरबाट नेपाली भाषामा ग र तामाङ भाषामा क अक्षर निर्माण गरी प्रस्तुत गर्दै शिक्षामा बहुभाषा र लिपिलाई एकसाथ प्रयोग गर्न सकिने व्यावहारिक काइदा उल्लेख गर्नुभयो भने अबको समय अन्तर्भाषिक रूपमा समुदाय, भाषा, लिपि तथा संस्कृतिको अन्तर्घुलनसापेक्ष भइसकेको हुँदा सोही कुरालाई मनन गर्दै शिक्षा क्षेत्रमा बहुभाषिक माध्यम र लिपि लागू गर्न सम्भव रहेको विचार व्यक्त गर्नुभयो ।