स्रष्टा र सिर्जना (कविता)
कवि रचना मोक्तानका दुई कविताहरू
कवि रचना मोक्तान तामाङ नमोबुद्ध नगरपालिका वडा नं.५ कानपुर काभ्रे निवासी हुन् ।नेपाली साहित्य विषयमा स्नातकोत्तरसम्मको औपचारिक शिक्षा हासिल गरेका कवि मोक्तान पेसाले शिक्षक हुन् ।तामाङ डाजाङ काठमाडौँका सदस्य, तामाङ सेमलेङ न्हान भक्तपुरका कोषाध्यक्ष, रोशी साहित्य मन्च काभ्रेका उपाध्यक्ष पदमा रहेर भाषा साहित्यका क्षेत्रमा लागी परेका कवि मोक्तान प्रगति लेखक सङ्घ बाग्मती प्रदेशका सदस्य पनि हुन् ।कविता विधामा सशक्त कलम चलाउने कवि मोक्तानको कविता सङ्ग्रह प्रकाशोन्मुख छ।मूलतः समाज सुधारमा केन्द्रित लेखन रूचाउने कवि मोक्तान तामाङ भाषा र नेपाली भाषामा गतिशील र प्रगतिशील लेखनमा अभ्यस्त र समर्पित छिन् ।
कवि मोक्तान सिर्जित कविताहरूमा समसामयिक युगीन सन्दर्भ, बेथिति, विकृति र विसङ्गतिप्रति कटाक्ष प्रहार गर्दै क्रान्तिधर्मिता र प्रगतिशीलतालाई अङ्गीकार गरिएको पाइन्छ । भनूँ उनका कविताहरूमा नेपालको इतिहासमा कुनै जाति वर्गप्रति गरिएको शासकीय विभेद र शोषणप्रति विद्रोहात्मक भाव अभिव्यन्जित छन् । साथै उनका तामाङ भाषामा लिखित कवितामा चाहिँ तामाङ जाति, राज्य, संस्कृति र पुर्खाको विरासतलाई उधिन्दै पुनःआफ्नो समुदायको पहिचानको प्रतिनिधित्वका लागि बुलन्द आवाज मुखरित गरेकी मात्र छैनन्, उनले सामाजिक न्याय स्थापना र समतासहितको समाज निर्माणको लागि कवितामा सशक्त आवाज उठान गरेकी छिन् ।लाग्छ, उनका कविताहरूमा वर्तमान युगको कटु यथार्थलाई सदृश उतार गरिएको छ । अझ उनका कविताहरूमा समाजमा भएका शोषण, विभेद, असमानता र विसङ्गतिको पर्दाफास नै गरिएको पाइन्छ। बाँकी तामाङ भाषा लिखित काइ र लडाइँ शीर्षकीय कवितामा। तिनै सशक्त कवि एवम् स्रष्टा रचना मोक्तानका दुई कविताहरू।
–सम्पादक
कविता-१ (तामाङ भाषा)
–रचना मोक्तान
ल्हानान दिङ लिच्छा
गान्दी ठेराला कुनि ग्याम्से
डोङ रेसि खाबा
तामाङ ह्युल्बला लिच्छाला ग्ले
ह्रेन्जेन दोर्जेला काइ
थर्वला काइ
स्वतन्त्रताला काइ
लेबा फेबाला विरुद्धला ।
ओ ! शाषक
थेजी एसे ?
थे एला आखे म्हेम्हेसे साइबा
ङाला आखे म्हेम्हेला
नाइसी नाइ अखम्बा
नाख्रुइला (अस्थिपन्जर) काइ ।
नाम्सा गाङसा ग्यामसे
ग्लेखाङरी दाम्सी दाम्सी बबा जामेकोला
एला ग्ले खाङरी बलात्कार तमा
कृङ्बा क्राबला काइ
ज्याबा म्हाङ ओन्सी
फक लुसी बम्बैरी बोर्सी चुङ्बा
निर्दोष नाना आङाला काइ
भिमफेदीला खानरी
मटर पुइना पुइना
तिङ थिसी सिबा
एला ग्रेन ग्रेन महल स्होमा
म्हि भन्दा ग्रेन दोइ पुइमा
सुङ ग्याम्से का रुइसी सिबा
म्हे स्या चाबा आरोपरि
झ्यालखानारि नाइसि सिबा
ङाला आखे म्हेम्हेला काइ
ङाला पहिचानला काइ
डम्फुला काइ
टुङ्नला काइ
फापार ह्वाइला काइ
काइरनला दुनियाँरि
छार काइ।
दोङराप ह्यान्दे प्लेबा
तामाङ ह्युल्बला काइ
दन्देला दुइरी ठकप तबा
छर्दो ब्योङ जा जामेला काइ
शैलुङ तेन म्हाभर ग्याम्से
ह्याङला ज्योज्योआले नानाआङासे
एला कृपदा लिला ओन्साङ थान्सी
एदा म्हिक ग्लोङ्गे बिबा काइ ।
खाउ ह्रोजुगु
ग्रेन काइ स्होसि
ह्याङला काइ ग्रेन तनालाइ
म्हे सिजि थासी चजी बिमा
म्हे साइसी थासी चजी बिबा
उल्टो थेबा शाषक कदेदा
ह्याङला काइसे
नब्याङला जाली थिना लाई।
*******
कविता-२ (नेपाली भाषा)
लडाइँ
–रचना मोक्तान
परमाणु बम जस्तै
सुक्ष्मातिसुक्ष्म
कोरोनाको किटाणु
अपशकुन बनेर
मृत्युको कफन बोक्दै
संसारभर विचरण गरेपछि
मच्चिएको छ एक
घगडान विश्वयुद्ध
यो विश्वयुद्ध लड्न
हरदम-हरपल
तैनाथ भएका छन्
सेता एप्रोन र पि.पि.ई. लगाएका
बर्दीधारी सिपाहीहरू
बोकेका छन् खोपका बन्दुकहरू
बोकेका छन् औषधिका क्षेप्यास्त्रहरू
तेर्स्याएका छन् सिरिन्जका मोजलहरू
खेलीरहेका छन् अस्पतालहरूपी ब्यारेकहरूको
परेड ग्राउन्डमा मृत्युकै चाँदमारी
बोकेका छन् औषधिका असङ्ख्य गोलीहरू
जित्न लागेका छन् भिक्टोरिया क्रस
त्यसैले,
हामीले सम्मान गारद अर्पण गर्नैपर्छ
विश्वयुद्ध जित्ने अपराजेय सिपाहीहरूलाई ।
***************
स्रोतः रचना मोक्तान यात्री र फेसबुक पेज ।